Këshilltarët shqiptarë që do të zënë vend në Kuvendin e Meditës pritet që të fokusohen në realizimin e politikave që kanë të bëjnë me jetën e përdistshme të qytetarëve: të drejtat e tyre civile, politike, ekonomike, sociale e kulturore.
Prishtinë, 25 gusht – Çështja e shqiptarëve në Kosovën Lindore (Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë), pas marrveshjes së Konqulit (2001), që u arritë me ndërmjetësimin dhe nënshkrimin në cilësinë e dëshmitarit edhe nga Peter Feith, Pёrfaqёsuesi Personal i Sekretarit Gjeneral tё NATO-s, e që i dha fund luftimeve në këtë zonë, kaloi nga terreni i betejave luftarake në atë të betejave politike. Pika e tretë e kësaj marrëveshje, duke njohur kryengritjen e shqiptarëve të kësaj pjese si konflikt me karakter jondërkombëtar, pranoj reciprokisht që çshtja të procedohet konform shtesës protokollare të Konventës së Gjenevës të 12 gushtit 1949. Më pas, konform këtij parimi, duke marrë në konsideratë edhe Kartën e të Drejtave Fundamentale të Kopenhagës për të Drejtat e Njeriut dhe një varg dokumentesh tjera që rregullojnë çështjen eminoriteteve, ajo hynë në sferën e interesimit politik që gëzojnë minoritetet kudo në Evropë. Të kujtojmë: neni 22 i Kartës Evropiane të të Drejtave Fundamentale, thotë se njerëzit duhet të respektojnë diversitetin kulturor, gjuhësor efetar. Kohë të bardha po vijnë… Serbia duke qëndruar për kohë të gjatë mes interesave gjeopolitike evropiane dhe atyre ruse, duke u përcaktuar zyrtarisht, përmes vullnetit të shprehur për aderim në BE dhe duke qenë tashmë njëri nga vendet e rajonit që ka fituar statusin e vendit kandidat, rrjedhimisht është pajtuar të respektojë vlerat e BE që prekin edhe sferën e minoriteteve. Në këtë fushë, në raport me minoritetin shqiptar në këto tri komuna, megjithatë realiteti dëshmon se realizimi i politikave që fokusohen në të drejtat civile, politike, ekonomike sociale e kulturore, lë shumë për të dëshiruar, por gjërat megjithatë po lëvizin… Këto janë arsyet përse po vazhdon në heshtje shpërngulja e popullsisë shqiptare nga këto tri komuna, e me theks të veçantë nga Medita (Medvegja). Madje pika kulmore e këtyre pakënaqësive në Meditë qe shprehur edhe me tërheqjen e këshilltarëve shqiptar nga Kuvendi i Komunës dhe krijimi kështu i parakushteve ligjore që më 13 shtator në këtë Komunë të kemi zgjedhjet e jashtëzakonshme për pushtetin lokal. Kjo betejë politike e imponuar nga një grusht idealistësh shqiptarë, pas 13 shtatorit ka mundësi reale të marr kuptim dhe vlerë të re. Bazuar në regjistrimin e vitit 2002, rezulton se Medita (Medvegja) tutje ka 26 % të popullatës autoktone shqiptare, që krahasuar meregjistrimin e para luftës, është zovogluar për më se 10%. Aktualisht janë rreth 1 mijë shqiptarë që tashmë jetojnë në qytetin e Meditës dhe në dhjetë fshatrat përreth.
Dedajt,që këtu i quajnë dediq, ruajnë me krenari kujtimin se janë vetë themeluesit e qytezës, por me dhembje kujtojnë se në themelet e kishës së tyre katolike është godina e Kuvendit aktual të Komunës. Meditorët sot i ke të shpërndarë gjithandej në Amerikë, Zvicër, Francë,Prishtinë, Gjilan, Suedi e Beograd, por me mendje e zemër janë tutje në Meditë, aty në ato lugina e kreshpa të buta, emrat e tëcilave i bartin si mbiemra të tyre kudo ku shkojnë: Deda, Rafuna,Sijarina, Topalla, Gërbaci, Ramabaja… “Jeta këtu është e qetë. Pavarësisht të kaluarës, shqiptarët mund të bëjnë jetë të mirë këtu. Gjuha shqipe është gjuhë zyrtar edhe të gjitha dokumentet në komunë mund të merren pos në serbisht, edhe në shqip”, na rrëfente një mbrëmje Fehmi Beha,duke vënë theksin tutje në dëshirën e madhe për shkollën shqipe që vazhdojnë ta kultivojnë banorët e Meditës. Në Meditë funksionojnë tutje disa shkolla fillore dhe paralelet në gjuhën shqipe edhe në shkollën e mesme. Me ndihmën e Prishtinës, që nuk është më shumë se 60 km larg nga qendra e Meditës, gjithësesi do të mund të ngritej edhe cilësia në mësim.
Unë jam i bindur se kohë të bardha po vijnë, përfundon ai me atë optimizmin karakteristik të tij, që reflekton energji pozitive edhe tek bashkëbiseduesit tjerë. Mendimi i ri politik – si përgjigje dhe nevojë e kohës Një grusht idealistësh nga Medita, duke qenë plotësisht të vetëdijshëm se zgjidhja e një varg çështjes që prekin interesat jetike të shqiptarëve kërkon ristrukturim politik të plotë, i hynë idesë për të konkuruar në këto zgjedhje me vetëm Një Listë – Listën Shqiptare. Ata ishin të vetëdijshëm për vështërsitë me të cilat do të ballafaqoheshin, por gjykonin se kështu do t’i jipnin një mesazh të mirë faktorit politik në Preshevë e Bujanoc, por edhe do të dërgonin sinjale të qarta drejt Tiranës dhe Prishtinës. Ata besonin në shpirtin krijues dhe forcën e meditorëve. Ata kishin parasysh se ai truall që kishte dhënë Lëvizjes Antifashiste Evropiane një burrë si Gjeneral Veli Dedin, një prijës të partizanëve kosovarë si Zenel Hajdinin; ata i përuleshin dydëshmorëve të lirisë që ia dhanë Kosovës – Florim Rushitit, lufëtëtarit syshqiponjë të Kosharës dhe Hashim Hajdinit, që në prag të përfundimit të luftës, në një betejë krejt të pabarabartë me çetnikët në Fushë-Kosovë, luftoi mu si Oso Kuka vetë; ata respektonin gjeneral Halimin Zymer , që u rreshtua në radhët e para të UÇK dhe sot shërben në FSK; krenohen me mëse 20 ushtarë qëu rreshtun në brigadat e UÇK-së… ata besonin tek shprti solidar i meditorëve të mbledhur rreth Shoqatës së tyre në Zvicër e të dëshmuar me aksione të shumta humanitare… ata ishin më se të bindur se Medita që kishte dhënë një lagje personalitetesh në fushën e dijes dhe shkencës, duke filluar me akademik Idriz Ajetin e deri tek pediatri Dr Ramush Bejiqi, sërish do të ringjallet mu si feniksi… Këtë gjakim e besim autori i këtij shkrimi, e vërente në fytyrat dhe zemrat e të gjithë atyre burrave dhe grave me të cilat kishte rastin të takohej e bisedonte këta muajt e fundit këtu në Prishtinë e gjetkë. Natyrisht duke gjykuar se momenti që po kalojmë është plotësisht në interes të rishikimit të çështjes shqiptare në Kosovën Lindore në paket me atë të serbëve në Kosovë, konform parimit tëreciprocitetit.
Ky rishikim gjithësesi se do të duhej të reflektonte edhe te strukturat egzistuese: tek partit politike, Këshilli Kombëtar Shqiptar etj. Ky rishikim do të mund të bazohej fare lehtë në referendumin e marsit të vitit 1992, kur qytetarët e kësaj ane qenë deklaruar për autonomi politike territoriale me të drejtë bashkimin me Kosovën dhe në aktualitetin politik. Por, siç dihet tashmë, pas referendumit të marsit 1992, i vetmi akt politik për të qenë ishte “DeklarataPolitike” e votuar në mbledhjen e mbajtur në Preshevë me 2009 përmes së cilës kërkohej formimi i një regjioni të veçantë. Krerët politik, duke mos gëzuar as mbështetjen e Tiranës dhe Prishtinës zyrtare sa duhet, këtë deklaratë nuk e përcollën me veprime adekuate strategjike që të reflektonte në Bruksel dhe do të imponohej edhe në dialogun politik që tashmë po pregaditej në mes Beogradit dhe Prishtinës, si produkt i revizionimit të politikave të Brukselit ndaj Serbisë. Fatkeqësisht momenti politik në prag të marrveshjes mes Beogradit dhe Prishtinës lidhur me Asociacionin e Komunave Serbe në Kosovë, nuk u vlerësuasa si duhet as nga kreu i PVD, z Riza Halim,i e as nga ai i Këshillit Kombëtar, Jonuz Musliu. Ata edhe në prag të shpërbërjes së Kuvendit t në Meditë, insistonin të ruajtjen e status-kusë politike. Shih për këtë, në Meditë ai grusht shqiptarësh i mbetur atje, shkon në zgjedhje edhe kësaj radhe me dy lista. Por shpëtimi i Meditës dhe përgjithësisht Kosovës Lindore nuk është i nëdrlidhur imediatikisht me këto zgjedhje. Koha po e dëshmon se mendimi i ri politik, që prodhoi idenë për Listën Shqiptare si strukturë gjithëpërfshirëse në Meditë dhe në gjithë Kosovën Lindore, është ai që ju duhet shqiptarëve sot dhe këtu. Ai grusht i iidealistëve që ishin dhe janë pro Listës Shqiptare, do të dinët’i mbajnë afër e në jetë qytetarëttanë atje, duke i dhënë Zë të ri mendimit politik, kuptim më qenësor dhe shpresë jetës në Meditë
Shkruan Sadri Ramabaja,
Autori është anëtar i Lëvizjes Vetëvendosje me titull magjistër ,ka studiura ne Universitetin e Prishtines, Tiranes dhe Basel-it (Zvicërr).
Bëhuni pjes e Faqes Medvegja REDAKSIA https://www.facebook.com/medvegja.redaksia
